Winterkamperen

Voor velen staat kamperen symbool voor: zomer, veel zon en lange avonden buiten. Toch kan dat ook heel anders; een steeds groter wordende groep zoekt juist de uitdaging in het winterkamperen. En dat is niet zo gek, want als je in de winter kampeert, ervaar je de natuur en de elementen intens en waan je je echt even in een andere wereld.

Wat is er fijner dan om na een lange winterwandeling in de verstilde natuur bij te komen rond het kampvuur. Om vervolgens lekker knus onder ‘de wol’ te gaan en de frisse buitenlucht op je gezicht te voelen?

In Nederland kun je op verschillende plekken in de winter ook heerlijk en in alle rust kamperen. Als je nog nooit winters gekampeerd hebt, vraag je je misschien af wat je zoal moet pakken om comfortabel de nacht door te komen. Hieronder vind je een overzicht van de meest essentiële zaken. Het is een leidraad en gaat uit van een korte winterkampeertrip binnen Nederland. Heb je nog vragen, bel of mail ons of kom langs in de winkel voor een uitgebreid advies.

1. Slaapzakken

Als je niet met grote regelmaat ‘winterkampeert’, kun je makkelijk je eigen slaapzak 'upgraden' met bijvoorbeeld een extra slaapzak in of deken over je eigen (zomer)slaapzak heen. Ook kun je hiervoor een Mummyliner microfleece van Cocoon gebruiken. Deze liner levert dan ongeveer 6 graden extra warmte op.

Een andere ‘upgrader’ is de Ultra Compact deken van Lowland: zeer klein en licht in de rugzak, maar een superwarme booster voor je 2-seizoenen slaapzak bijvoorbeeld.

Lowland Ultra Compact deken L241 slaapzakken

Als je een nieuwe slaapzak wilt kopen, let dan op het isolerend materiaal. Een vulling met (gerecycled) dons is heerlijk warm en is superlicht, maar als de omstandigheden erg vochtig zijn, is het ook mogelijk voor een synthetische vulling te kiezen. Synthetisch is vaak wat zwaarder, minder warm en met een groter pakvolume, maar wel beter bestand tegen vocht.

Daarnaast is het handig om bij vochtig weer je slaapplaats overdag af te dekken met een synthetisch fleece, zodat je bed droger blijft.

Het model van de slaapzak speelt een rol bij de warmte: je maakt efficiënter gebruik van je eigen lichaamswarmte in een mummiemodel slaapzak, dit in tegenstelling tot een dekenmodel. Een mummie heeft een nek-kraag die tocht in de slaapzak tegengaat en je nek warm houdt. Alle mummiemodellen zijn voorzien van een lekker gevulde capuchon, omdat we nu eenmaal het meeste warmteverlies hebben via de hoofd- en nekregio van ons lichaam.

Andere tips zijn: Zorg ervoor dat je warm de slaapzak ingaat, dus even stevig bewegen voor het slapengaan (dansje doen, kniebuigingen of een ommetje J ) Drink voor het slapengaan ook iets warms, een mokje lekkere hete thee of chocomel, eventueel aangevuld met een klontje boter of room. Dat heeft een langzame verbranding en helpt je dan door de nacht.  

Soms wordt er geadviseerd om bloot in je slaapzak te gaan, dan zou je het meest aan de isolatie van de slaapzak hebben. Wij adviseren dat niet altijd. Een laagje (onder)kleding is juist wél geriefelijk. En een muts is aan te raden, aangezien je veel warmte via je hoofd kwijtraakt. Een donsjack aantrekken kan ook en geeft je dubbele isolatie. Zorg dat die kleding wel echt droog is, dus niet de bezwete kleding die je overdag hebt gedragen. Droge sokken aantrekken is ook heerlijk voor de nacht. Je kunt altijd nog iets uittrekken als je het te warm krijgt. 

Ben je op zoek naar een nieuwe slaapzak die geschikt is om mee te nemen op jouw winterkampeertocht? Denk dan aan de slaapzakken van RAB. De temperatuur aanduidingen van de slaapzak geven een richtlijn: een comfort temperatuur van 0 graden betekent dat gemiddeld genomen mensen hierin lekker slapen bij een temperatuur van 0 graden. Dat is natuurlijk een gemiddelde en afhankelijk van vele factoren, zoals de overige weersomstandigheden en persoonlijke voorkeuren: als jij een koukleum bent, dan heb je misschien een veel warmere slaapzak nodig. Ook de luchtvochtigheid speelt nog een rol: droge kou is vaak aangenamer dan veel vocht. De limiet-temperatuur is voor veel personen bepaald niet de comforttemperatuur, maar voldoende om te overleven.

Een fijne de donzen slaapzak is de Ascent 700 van Rab:

Rab Ascent 700 QSD-37-INK slaapzakken

389.95

 De Solar Eco 4 is een synthetische slaapzak van Rab waarmee je makkelijk warm blijft, ook bij temperaturen onder nul:

Rab Solar Eco 4 QSS-07-FCR slaapzakken

2. Slaapmatten

Een slaapmat is bij winterkamperen zeker zo belangrijk als een goede slaapzak. Hoe dik de slaapzak ook is; het wordt een ijskoude nacht als je bij min 12 op een zomermatje ligt op de koude grond.

Bij de keuze van een slaapmat is de R-waarde van belang, die geeft aan hoe warm een mat is. Een R-waarde tussen 3 en 5 is geschikt voor de meeste Nederlandse winters. Hoe hoger de R-waarde, hoe hoger het warmte-isolerend vermogen.  Verder is het van belang of je op een vaste kampeerplek staat of dat het matje overdag wordt meegenomen. In het laatste geval spelen het gewicht en het volume van de slaapmat natuurlijk een belangrijke rol. Aangezien veel kou van de grond komt, is het van belang om een goed grondzeil in je tent te hebben, die je eventueel kan bedekken met een dunne isolatiedeken. Als je overnacht op een vaste plek is het gewicht van het matje minder relevant. Daarvoor is o.m. het onderstaande matje zeer geschikt:

Warm, comfortabel en compact en dus een goede keuze is de Performance van Vaude.

Vaude Performance 7M 12813-676 slaapmatjes

Als je juist een trektocht wilt ondernemen en de overnachtingsplek staat nog niet vast, dan gaan de grammen een rol spelen. Bij nachtvorst kan een reddingsdeken uitkomst bieden om kou van de grond te weren, als extra isolatie onder je matje.

Warm comfortabel en compact en dus een goede keus is de Tensor Insulated van Nemo:

Nemo Tensor Insulated Long Wide 8116.66034731 slaapmatjes

De foldable sleeping mat van Basic Nature is ook een praktische isolatiemat en is in vijf delen op te vouwen tot een klein en handzaam pakket. De mat heeft een ribbelstructuur voor meer ligcomfort en isolatie en kan ook als zitkussen gebruikt worden.

3. Beschutting/tenten

Een tent is natuurlijk niet noodzakelijk; er zijn sportievelingen die zich met een tarp, hangmat of bivakzak prima redden. Maar voor de meeste winterkampeerders biedt een tent toch veel warmte, beschutting en niet te vergeten gezelligheid. In principe kun je elke tent gebruiken om in Nederland mee te winterkamperen. Vaak kan een zomertent ook met wat aanpassingen zoals een extra grondzeil geschikt gemaakt worden voor de Nederlandse temperaturen. Een verschil tussen een zomertent en een wintertent is dat bij een wintertent het buitendoek doorloopt tot aan de grond, wat meer bescherming biedt. Verder zijn er verschillen in de specifieke ventilatiemogelijkheden. Als er sneeuw ligt, is het raadzaam om je overnachtingsplek zoveel mogelijk sneeuwvrij te maken en gebruik je een plastic ondergrond voor je tent. Aluminium haringen zijn niet geschikt als het erg koud is, kies liever staal en bedenk dat in een bevroren ondergrond de haringen moeilijk te plaatsen zijn en je misschien de grond moet ‘voorboren’.

Een lichte tent voor 4 seizoenen is de Apteryx 2 van Bach.

Bach Apteryx 2 B282976-7010 tenten

Een zomertent die ook voor de winters in Nederland geschikt kan zijn, is de Elixer 2 van MSR.

Msr Elixir 2 10331 tenten

Voor de diehards, die liever de tent thuis laten zijn er diverse opties, denk aan een Alpine Bivi, de Survivalzone Lite of een tarp

4. Koken

De beste branders om ‘s winters mee te koken, zijn de benzine/petroleum branders. Deze branders zijn geschikt voor temperaturen onder de 0 gr. Celsius. Ze zijn betrouwbaar en hebben een hoge calorische waarde van de brandstof en hebben dus veel energie. Zeer geschikt dus voor lange tochten in de sneeuw.

Bijvoorbeeld de Optimus Nova:

Optimus Nova OPT8016276 branders

Nb: let op dat je de brandstoffles gebruikt die bij de brander hoort i.v.m. het schroefdraad.

Een goed alternatief is Trangia branderset 25 (spiritus en methanol, geruisloze verbranding) die ook nog te gebruiken is met strenge vorst. De calorische waarde is het laagst van alle brandstoffen, maar functioneert nog bij temperaturen tot ver onder nul, is windvast en volledig betrouwbaar. Methanol brandt feller, maar is giftig dus een goede ventilatie is noodzakelijk.

Een gasbrander is een prima optie, zolang de temperatuur niet onder het vriespunt zakt. Voor gasbranders heb je speciale gasblikjes voor de winter die met kou (ook onder het vriespunt) een zuinige verbranding hebben. Een brander in de tent gebruiken is niet aan te raden, maar als de omstandigheden daartoe dwingen, let dan op de stabiliteit van de ondergrond ivm brandgevaar. Goed ventileren is dan erg belangrijk. Voor wie vaker in de winter kampeert, is het raadzaam om pannen te nemen met een zgn: ‘heat exchanger’, de verhitting is met een heat exchanger veel efficiënter en daarmee wordt dus brandstof bespaard. Als je in de sneeuw kampeert, is het aan te raden een wat grotere pan mee te nemen. Daarmee kun je ook sneeuw smelten aangezien het volume van sneeuw bij opwarming enorm afneemt. Pannen met heat exchanger zijn meer geschikt in de winter en ze zijn zuiniger met energie. Ook is het raadzaam om een windscherm mee te nemen op je winterkampeer trip.

Een voorbeeld is de Terra Weekend HE van Optimus:

Optimus Terra Weekend HE Cookset OPT8020707 koken

5. Rugzakken
Voor een korte tocht volstaat een rugzak voor dames van ongeveer 60 liter en heren van 75 liter, afhankelijk van de weersomstandigheden. Bij veel regen bijvoorbeeld zul je wat extra droge spullen meenemen. Met een wat ruimere rugzak kun je vaak je spullen wat makkelijker terugvinden dan in een compacte volle rugzak, wat vooral prettig is als het erg koud is. Sommige rugzakken zijn eventueel uit te breiden met zijtassen. Kijk even na of jouw rugzak een regenhoes heeft, anders zijn ze los te koop. 

Bekijk onze trekkingrugzakken hier. 

6. Kleding

Bij alle outdooractiviteiten is het belangrijk met (heel veel) laagjes te werken, zeker in de winter. Tijdens de activiteiten heb je het al snel warm als de doorbloeding goed op gang komt, maar je koelt ook snel af als de hartslag weer daalt. De eerste laag bestaat uit bij voorkeur uit merinowol, of anders een mengeling daarvan met kunststof. De tweede laag dient als isolatie. Afhankelijk van de buitentemperatuur kan dit alles zijn tussen een lekker dikke wintertrui of een fijn dun fleecevest. De buitenlaag dient als bescherming tegen de elementen. Wij noemen dit een shell. Een goede shell biedt bescherming tegen wind (softshell) of tegen wind en regen (hardshell). De warmte haal je uit de lagen eronder.

Vergeet verder de winter accessoires niet: goede handschoenen, buffs, sjaals, wollen sokken - eventueel met een dunne isolerende sok voor extra warmte. En vergeet niet een muts mee te nemen. Via je hoofd raak je veel warmte kwijt. Als je kampeert in de winter is het fijn om ook ‘s nachts een muts op te zetten. Als je kleding koud is geworden, kun je ze ‘s morgens ook in de slaapzak leggen om op te warmen.

Verder zijn er een aantal zaken die altijd op de winter paklijst kunnen staan:

• Goede hamer
• Verlichting (hoofdlamp en/of zaklamp)
• Thermosfles of –mok
• Schepje
• Zonnebrandcreme bij goed weer
• Watervaste lucifers
• Waxinelichtjes voor licht en warmte
• Waterdichte schoenen
• Hand- en voetwarmers
• Zitlap
• Mes
• Heupflacon

We hebben een aantal 'winterkampeer'-artikelen voor je op een rijtje gezet, bekijk ze hier.